Het paleo dieet vat de hoekstenen van het dieet van onze voorouders samen en snijdt alles af wat in de weg staat van het verliezen van gewicht of gezond eten. Het goede resultaat blijkt uit wetenschappelijke bevindingen uit evolutionair onderzoek, biologie, archeologie en geneeskunde.

Waar komt het paleo dieet vandaan?

Het paleo dieet, beschrijft een eenvoudig concept dat al honderdduizenden jaren lang is beproefd en dat moet leiden tot een ideaal lichaamsgewicht, een zo goed mogelijke gezondheid en betere prestaties. De focus ligt op de kwaliteit van het voedsel, niet op de hoeveelheid. Het gaat om de natuurlijke voeding van de mens. Het doel is niet om het leven in het stenen tijdperk te imiteren.

Het paleo dieet is gebaseerd op het dieet van onze jager-verzamelaars voorouders: vlees, vis, zeevruchten, groenten, fruit en noten. Gebruikers van het paleo dieet eten dus precies waar de evolutie de mens in honderdduizenden jaren op heeft gesteund, en zijn slank, efficiënt en hebben een bovengemiddelde gezondheid.

Wat zijn de sterke punten van het paleo dieet?

Door het uitschakelen van enkele voedselgroepen, voornamelijk granen en peulvruchten, kan het paleo dieet helpen om metabole en auto-immuunziekten te voorkomen. Dit zijn onder andere diabetes en multiple sclerose. Ook acne kan op een gemakkelijke manier voorkomen, verlicht of zelfs genezen worden. Wat bijzonder elegant lijkt, is dat er geen tijdrovende tellingen, metingen of wegingen nodig zijn en dat het paleo dieet gemakkelijk kan worden uitgelegd.

Iedereen die op een gezonde manier wil afvallen zal zeker geïnteresseerd zijn om te weten dat dit dieet het meest beproefde van allemaal is. Talrijke studies en individuele successen bewijzen de doeltreffendheid ervan. Gerenommeerde wetenschappers onderzoeken al meer dan een kwart eeuw zowel de huidige resultaten als de voeding zelf van onze voorouders.

Het paleo dieet in detail

Hier krijg je, in detail, de zeven stappen mee die je kunnen helpen de individuele onderlinge relaties van dit steentijdperk-dieet beter te begrijpen.

De uitgangspunten van het paleo dieet in detail

Suiker

Suiker is een koolhydraat dat snel wordt verteerd in het lichaam en zorgt ervoor dat de bloedsuikerspiegel navenant snel en sterk stijgt. Dit leidt tot een even sterke stijging van het insulinegehalte.

Insuline is een hormoon, een zogenaamd opslaghormoon. Het zorgt ervoor dat energie, in dit geval bloedsuiker, wordt opgeslagen en zorgt er tegelijkertijd voor dat er geen al opgeslagen energie vrijkomt.

Een permanent verhoogd insulinegehalte is de oorzaak van vele ziekten, variërend van hyper-insulinisme, insulineresistentie en diabetes. Ook hoge bloeddruk, hartziekten, dementie en de ziekte van Alzheimer zijn ernstige negatieve gevolgen.

Dus als je grote hoeveelheden direct beschikbare koolhydraten zoals suiker of wit meel consumeert, zorg je ervoor dat je lichaam energie blijft opslaan, ook in de vorm van lichaamsvet. Tegelijkertijd neemt de gevoeligheid voor de talrijke zogenaamde beschavingsziekten toe, zoals hoge bloeddruk, hartziekten, diabetes, …

Je moet dus helemaal geen suiker gebruiken. Dit omvat ook alle zoete dranken zoals vruchtensappen, ijsthee, vitaminedranken, frisdranken, gezoete koffie en thee. En natuurlijk moet je ook elke vorm van snoep vermijden.

Graanproducten en peulvruchten

De mythe van de “gezonde, volle graankorrel” wordt hier helemaal ontkracht, net zoals in het KETO dieet. Graan is rijk aan koolhydraten (soms tot 80%) en daardoor de oorzaak van het veroorzaken van sterke schommelingen in de bloedsuikerspiegel. Bovendien bevat graan zogenaamde anti-nutriënten: gluten, lectines en fytinezuur. Dit zijn stoffen die het vermogen hebben om zich te binden aan en schade toe te brengen aan de darmwanden. Vooral de dunne darm wordt aangetast. Hierdoor wordt ook het vermogen om andere voedingsstoffen te absorberen aangetast. Zo komen ze ook in de bloedbaan en in andere organen terecht.

Op deze manier ontwikkelen zich ook enkele auto-immuunziekten en diverse allergieën. Simpel gezegd kan de darm “lek” worden, het zogenaamde “lekke-darmsyndroom” ontwikkelt zich. De lectines, die nu door het hele lichaam stromen, hechten zich aan andere organen en het lichaam verdedigt zich er tegen. Het valt de lectines aan. En daarmee ook gezond weefsel en organen. Een ontstekingsprobleem ontwikkelt zich en manifesteert zich in klachten zoals artritis, de ziekte van Crohn, fibromyalgie, prikkelbare maag of zelfs schildklierproblemen. De alvleesklier wordt ook vaak aangetast. Soms faalt ze helemaal wat leidt tot type 1-diabetes.

Sommige klachten komen vaak voor bij mensen die lijden aan de zogenaamde coeliakie of glutenintolerantie. In feite komt dit probleem bij de meeste mensen voor, zelfs zonder dit gediagnosticeerde ziektebeeld. Het aantal niet-gemelde gevallen is hoog, maar 1 op de 8 wordt gediagnosticeerd. Dit betekent dat er veel meer mensen worden getroffen dan bekend is, maar de symptomen manifesteren zich op verschillende manieren.

Graan wordt pas sinds het begin van de landbouw, zo’n 10.000 jaar geleden, in grote hoeveelheden door de mens geconsumeerd. Volgens de voorstanders van het paleo dieet was deze relatief korte periode blijkbaar niet voldoende voor de evolutie om het spijsverteringskanaal van alle mensen te verbeteren voor de graanconsumptie. Niet ieder mens heeft evenveel last van de anti-nutriëntenbelasting, die nu wordt toegeschreven aan het DNA. Maïs en rijst zijn ook granen met een hoog koolhydratengehalte. Witte rijst bevat echter weinig anti-nutriënten en is daarom minder zorgwekkend.

Natuurlijk bevatten andere voedingsmiddelen ook anti-nutriënten en kunnen er intoleranties zijn voor verschillende ingrediënten. Graan bevat echter een bijzonder groot aantal probleembronnen in hoge doses.

Het is daarom raadzaam om granen en graanproducten zo veel mogelijk te vermijden. Deze aanbevelingen gelden ook voor peulvruchten, maar in iets mindere mate.

Plantaardige vetten

Plantaardige vetten en margarines bevatten meestal grote hoeveelheden meervoudig onverzadigde vetzuren, omega 6 vetzuren en vaak ook transvetzuren. Door het wijdverbreide gebruik van plantaardige oliën en margarine in de huidige menselijke voeding is er een groot overschot aan deze vetzuren.

Meervoudig onverzadigde vetzuren hebben de neiging om snel te oxideren, d.w.z. ze worden ranzig. Dit gebeurt des te sneller als het fout wordt opgeslagen (licht en warmte), zoals vaak het geval is in de handel.

Transvetzuren veroorzaken ontstekingen in het lichaam, verhogen het risico op hartaandoeningen en bevorderen de opslag van lichaamsvet. Deze plantaardige vetten zijn dus potentieel ongezond en hebben verstrekkende, negatieve gevolgen voor de gezondheid.

Door te stoppen met het gebruik van plantaardige vetten en in plaats daarvan verzadigde dierlijke vetten zoals reuzel of boter te gebruiken, kun je jouw inname van transvetten en omega 6 vetzuren verminderen. De enige uitzondering: kokosvet is het enige algemeen verkrijgbare plantaardige vet dat verzadigde vetzuren bevat, dus het is ook zeer aan te bevelen. Matige hoeveelheden olijfolie, die voornamelijk bestaat uit enkelvoudig onverzadigde vetzuren, zijn ook niet problematisch.

Vermijd, wanneer mogelijk altijd plantaardig vet en margarine en beperk je tot dierlijke vetten zoals boter of reuzel. Kokosnootolie, avocado-olie, macadamiaolie en olijfolie zijn uitzonderingen, omdat deze voornamelijk bestaan uit verzadigde of enkelvoudig onverzadigde vetzuren.

Bewerkt voedsel

Sterk bewerkte voedingsmiddelen zoals kant-en-klare maaltijden, fastfood of pakjessoepen bevatten veel suiker, plantaardige vetten en kunstmatige toevoegingen zoals smaakversterkers, conserveringsmiddelen, stabilisatoren en smaakstoffen. Deze stoffen zijn vaak schadelijk voor de gezondheid. Hoewel de wettelijke voorschriften over het algemeen worden nageleefd, is er niets bekend over de langetermijneffecten van deze meestal nog jonge stoffen.

Fruit

Fruit bevat veel vitaminen. Dit is echter geen reden om je hele dieet te veranderen in fruit. Fruit bevat ook suiker, onder andere in de vorm van fructose. Hoewel de vezels in onbehandeld fruit de opname van suiker in het bloed vertragen, moet je je toch bewust zijn van het suikergehalte. Een halve appel komt al overeen met ongeveer een volle theelepel suiker.

Historisch gezien was het fruit in veel kleinere hoeveelheden beschikbaar voor de mens dan vandaag de dag. In de westerse industrielanden hebben we echter het hele jaar door toegang tot bijna alle soorten fruit. Dit verhoogt ook de hoeveelheid verbruikte suiker. Extra suiker op vers fruit en in blik verergert het probleem.

Het is daarom belangrijk om de fruitconsumptie in de gaten te houden. Fruit is gezond en lekker, maar kan te veel suiker en vooral fructose in het lichaam brengen. Concentreer je bij twijfel meer op bessen zoals bosbessen of aardbeien, die minder suiker bevatten.

Melk

Net als bij granen wordt melk van andere dieren, maar relatief kort door de mens geconsumeerd, namelijk maximaal zo’n 10.000 jaar. Koemelk bevat een grote verscheidenheid aan stoffen waarvoor de spijsvertering van het menselijk organisme nog steeds niet optimaal is ontworpen. De bekendste daarvan is de lactose-intolerantie, die vooral buiten Europa op grote schaal voorkomt. Onder de andere stoffen in melk zijn de dierlijke hormonen (vrij onafhankelijk van de voeding en de behandeling van de dieren), die de teelt van lichaamsvet bevorderen. Als de dieren worden gevoederd met granen (wat gebruikelijk is in de conventionele veehouderij), kunnen er ook lectines in de melk terechtkomen.

In het paleo dieet is het meest omstreden punt waarschijnlijk het afzien van melk. Hoewel veel mensen melk tolereren zonder enige bijwerking, kan het opgeven van melk vaak problemen zoals acne, overgewicht, maag- en darmklachten, veel allergieën en auto-immuunziekten elimineren.

Als je gezondheidsproblemen hebt of moeite met afvallen, is het goed mogelijk dat het stoppen met melk en zuivelproducten je kan helpen!

Omega 3 en Omega 6

Door het wijdverbreide gebruik van plantaardige oliën en margarine in de hedendaagse menselijke voeding, is er vaak zowel een ernstig overvloed aan omega 6 als een tekort aan omega 3 vetzuren. Dit is ongezond en kan verstrekkende, negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid. Het feit dat er bijvoorbeeld veel minder omega 3 vetzuren uit vis worden geconsumeerd, maakt mensen gevoeliger voor ontstekingen en insulineresistentie.

Door geen plantaardig vet meer te gebruiken en in plaats daarvan verzadigde of enkelvoudig onverzadigde vetten te gebruiken, kun je jouw inname van omega 6 vetzuren verminderen.

Door meer vis te eten, alleen rundvlees van de weide-kweek en biologisch geproduceerde dierlijke producten, kun je ook je omega 3 vetinname verhogen. Want alleen door dieren op een specifieke manier te kweken kunnen ze ook omega 3 vetzuren produceren. Daarnaast kan de inname van hoogwaardige visoliepreparaten nuttig zijn.